Χθές το βράδυ, μόλις έμαθα την εκλογή του συντρόφου Δ Κουτσούμπα στη θέση του ΓΓ, πήγα και ξαναδιάβασα έναν λόγο που είχε βγάλει πριν δυο περίπου χρόνια στην εκδήλωση «93 χρόνια ΚΚΕ, αταλάντευτα στην πάλη για την κατάκτηση της εργατικής εξουσίας», με τίτλο "Στον αιώνα μας θα ζήσουμε νέες εξεγέρσεις και επαναστάσεις". Μετά έπεσα να κοιμηθώ. Και στον ύπνο μου είδα το σύντροφο ΓΓ, να βγάζει έναν άλλο λόγο. Και μετά ξύπνησα. Θυμήθηκα ότι είναι Κυριακή, και πήγα να ανάψω ένα κεράκι στα πεθαμένα μου.
Σύντροφοι και συντρόφισσες,
Το νεοφιλελεύθερο καπιταλιστικό σύστημα αντιμετωπίζει μια συστημική και υπαρξιακή κρίση. Οι διαστάσεις της είναι οικονομικές, αυτοκρατορικές, κοινωνικές και οικολογικές.
Η ηγεμονεύουσα αυτοκρατορική δύναμη αγκομαχά για να επιστρέψει σε ρυθμούς ανάπτυξης 7 χρόνια μετά την κατάρρευση του τραπεζικού της συστήματος και την έναρξη της κρίσης, η Ευρωπαϊκή Ένωση, διασπασμένη ουσιαστικά σε πλεονασματικές και ελλειμματικές χώρες, κάνει ότι μπορεί για να διασώσει την πλουτοκρατία της, ενώ οι αναδυόμενες αγορές (BRICS), προβάλλοντας το αίτημα μιας δίκαιης, δημοκρατικής και πολυπολικής παγκόσμιας τάξης, αναζητούν τις δυνατότητες εγκαθίδρυσης της δικιάς τους ηγεμονίας. Και όλα αυτά υπό την ηγεμονία της Κίνας που διοικείται από την ΚΕ του πάλαι ποτε συντροφικού ΚΚΚ που έχει μεταλλαχθεί σε σφηκοφωλιά της αναδυόμενης άρχουσας τάξης της χώρας. Ενώ η Ελλάδα, υπό την επιστασία μιας εσωτερικής τρόικας και την ουσιαστική διοίκηση της τρόικας των δανειστών, προσποιείται ότι διατηρεί ακόμη μιαν οικονομία την οποία και θα θέσει σε αναπτυξιακή κίνηση εντός ενός απροσδιόριστου μέλλοντος.
Και όλα αυτά με μια ταυτόχρονη και υπό εξέλιξη οικολογική κρίση με την παγκόσμια θέρμανση και την κλιματική καταστροφή να απειλούν με καταστροφή το βιομηχανικό πολιτισμό. Και με τους καπιταλιστές να απαντούν: «Λατρεύουμε τα παιδιά μας, πιο πολύ τα εγγόνια, κάτι αισθανόμαστε για τα δισέγγονα μας, αλλά τα τρισέγγονά μας τα έχουμε γραμμένα στα παλιά μας τα παπούτσια».
Η ανθρώπινη αλλοτρίωση έχει πάρει πρωτόγνωρες διαστάσεις: από τη μια μεριά οι παραγωγικές δυνάμεις έχουν αναπτυχθεί σε τέτοιο επίπεδο που μπορούν να εξαλείψουν τις ανάγκες και από την άλλη, οι ίδιες δυνάμεις, λειτουργώντας υπό τον έλεγχο του κεφαλαίου, έχουν μετασχηματιστεί σε μια τερατώδη απειλή για την υγεία, το επίπεδο ζωής και, τελικά, για την ίδια την επιβίωση του είδους.
Προκύπτει, λοιπόν, το ερώτημα «Τι να κάνουμε»; Πως πρέπει να δράσουμε υπό αυτές τις συνθήκες; Πώς να ξαναδιαβάσουμε την ομώνυμη μπροσούρα του Λένιν που καθοδηγούσε το εργατικό κίνημα πριν 111 χρόνια, και επαναδιατυπώσουμε τις θέσεις του και τις οδηγίες του ιδωμένες με την εμπειρία, τα διδάγματα και τη γνώση που σωρεύτηκε όλα αυτά τα χρόνια.
Το σίγουρο είναι ότι η κεφαλαιοκρατική τάξη συνεχίζει να κυβερνάει τον κόσμο με τον παλιό τρόπο. Το πρόβλημά της είναι ότι για να μπορέσει να αντιμετωπίσει τη φτώχεια, τους επικείμενους πολέμους και την οικολογική καταστροφή, πρέπει να αποδομήσει το ίδιο το σύστημα που της παρέχει πλούτο και ισχύ. Και αυτό δεν μπορεί να το κάνει. Η κεφαλαιοκρατική τάξη μπορεί να ξεφύγει από την κρίση μόνο αν βυθίσει τον κόσμο στη βαρβαρότητα και την καταστροφή. Είναι μια παρασιτική κοινωνική τάξη χωρίς ιστορικό ρόλο.
Η ανθρώπινη πρόοδος εξαρτάται από τις δυνατότητες ανατροπής της νεοφιλελεύθερης άρχουσας τάξης, την ανάληψη της εξουσίας από τους εργαζόμενους και την αναδιοργάνωση της οικονομικής και κοινωνικής πολιτικής υπό δημοκρατικό έλεγχο. Το μάθημα του 20ου αιώνα είναι ότι για να επιτευχθεί αυτό, πρέπει να γίνει σε παγκόσμια κλίμακα. Το μάθημα των τελευταίων 30 χρόνων του νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού είναι «ο σοσιαλισμός σε μια χώρα» είναι μια μεγάλη αυταπάτη.
Αλλά είναι δυνατή μια παγκόσμια επανάσταση στον 21ο αιώνα;
Οι επαναστάσεις έχουν την τάση να είναι ξαφνικές, απρόβλεπτες, μεταδοτικές και αποτελούν πανίσχυρους μηχανισμούς αλλαγών.
Η Γαλλική Επανάσταση του 1789 ξέσπασε όταν ο λαός του Παρισιού πήρε τα όπλα στα χέρια του, βγήκε στους δρόμους και απέτρεψε ένα βασιλικό στρατιωτικό πραξικόπημα. Στη συνέχεια, μεταξύ 1789 και 1794, οι μάζες παρενέβαιναν επανειλημμένα στις πολιτικές διεργασίες ωθώντας την επανάσταση προς τα εμπρός και σε σύγκρουση με τους μετριοπαθείς, τους αντεπαναστάτες και τις ξένες δυνάμεις.
Το επαναστατικό κίνημα υποχώρησε μετά το 1815 αλλά επανήλθε στο προσκήνιο το 1830 στη Γαλλία και πολύ πιο μαζικά το 1848 στο Παρίσι, τη Βιέννη, τη Βουδαπέστη, τη Ρώμη και άλλες πόλεις. Οι επαναστάτες ηττήθηκαν αλλά η ώθηση που δώσανε στην ιστορία ήταν ασταμάτητη. Οι ευρωπαϊκές άρχουσες τάξεις ήξεραν πλέον ότι έπρεπε να προωθήσουν αλλαγές από τα πάνω ή να ρισκάρουν εξεγέρσεις από τα κάτω. Η Γαλλία έγινε δημοκρατία, η Ιταλία ενώθηκε και η Γερμανία έγινε ένα σύγχρονο έθνος – κράτος.
Το Φεβρουάριο του 1917, η εξέγερση της εργατικής τάξης έριξε τον Τσάρο και τον Οκτώβριο, υπό την ηγεσία των Μπολσεβίκων, η εργατική τάξη πήρε την εξουσία. Τα εργοστάσια διοικούνταν από τα εργατικά συμβούλια, η γη δόθηκε στους αγρότες και η Ρωσία αποχώρησε από τον 1ο παγκόσμιο πόλεμο. Για λίγα χρόνια, έως ότου η επανάσταση καταστραφεί από την οικονομική κατάρρευση, τον εμφύλιο πόλεμο και τις ξένες επεμβάσεις, η Ρωσία ήταν η πιο δημοκρατική χώρα του κόσμου.
Η επανάσταση των Μπολσεβίκων πυροδότησε μια σειρά επαναστάσεων από τη Γερμανία έως την Κίνα. Οι επαναστάσεις στη Γερμανία και την Αυστροουγγαρία οδήγησαν στο τέλος του πολέμου. Το επαναστατικό κίνημα συνολικά, μεταξύ 1917 και 1923, έφθασε πολύ κοντά στο σημείο να ρίξει το παγκόσμιο καπιταλιστικό σύστημα.
Από τότε, το παγκόσμιο καπιταλιστικό σύστημα εγκυμονεί την επανάσταση.
Το 1936, η επανάσταση στην Ισπανία έφτασε κοντά στην επικράτηση αλλά ηττήθηκε από τους φασίστες με την απροκάλυπτη βοήθεια της χιτλερικής Γερμανίας και της φασιστικής Ιταλίας. Οι αστικές δημοκρατίες δεν έδωσαν την παραμικρή χείρα βοηθείας. Κατανοητό, είναι ξεκάθαρο ότι προτιμούσαν τη φασιστική θηριωδία από μια εργατική εξουσία. Η Σοβιετική Ένωση, προσπάθησε όσο μπορούσε αλλά ήταν εγκλωβισμένη στις στρατηγικές του Στάλιν για απόλυτη επικράτηση στο Κόμμα αλλά και για προετοιμασία στη σίγουρη επίθεση των φασιστών στις Σοβιετικές Δημοκρατίες.
Το 1956, η επανάσταση στην Ουγγαρία προκάλεσε την σοβιετική επέμβαση.
Το 1968, 10 εκατομμύρια εργάτες συμμετείχαν σε γενική απεργία, εκατοντάδες χιλιάδες κατέλαβαν τα εργοστάσια και φοιτητές μαζί με νεαρούς εργάτες έδωσαν μάχες στα οδοφράγματα του Παρισιού.
Το 1979, η επανάσταση έριξε μια πανίσχυρη και υποστηριζόμενη από τις ΗΠΑ δικτατορία στο Ιράν.
Το 1989, ένα επαναστατικό κύμα κατέρριψε όλες τις σταλινικές δικτατορίες της ανατολικής Ευρώπης, παρά την ύπαρξη ενός εκτεταμένου δικτύου πληροφοριοδοτών, μυστικής αστυνομίας και πολιτικών φυλακών.
Το 2011, μετά από18 μέρες μέρες μαζικών διαδηλώσεων, κατέρρευσε η 30χρονη στρατιωτική δικτατορία του αιγύπτιου προέδρου Μουμπάρακ.
Πριν από αυτές τις επαναστάσεις, οι πολιτικοί αντίπαλοι του συστήματος ήταν σε απελπισία καθώς είχαν να αντιμετωπίσουν πανίσχυρους στρατούς, τον μονολιθικό αστυνομικό έλεγχο και την απάθεια των μαζών. Κάθε φορά, η αλαζονεία της άρχουσας τάξης παρέμεινε αμείωτη έως τη στιγμή της εξέγερσης. Αλλά ο «γεροτυφλοπόντικας της ιστορίας» - όπως το είπε ο Μάρξ (18η Μπρυμαίρ) «σκάβει καλά». Και αγαπάει τις εκπλήξεις.
Το 1924, ο Γκέοργκ Λούκατς, περιγράφοντας την εποχή του πολέμου και της επανάστασης, έγραφε «για την επικαιρότητα της επανάστασης». Θεωρούσε ο Λένιν ήταν η προσωποποιημένη αποκορύφωση της αρχής της επικαιρότητας. Αξίζει να θυμηθούμε, στα πλαίσια της δικής εποχής και κρίσης, αυτό που είχε στο μυαλό του ο Λούκατς:
«Γιατί ο ιστορικός υλισμός, σαν έκφραση που ορίζει τον προλεταριακό απελευθερωτικό αγώνα, δεν μπορούσε να συλληφθεί και να διατυπωθεί θεωρητικά, παρά μόνο στην ιστορική εκείνη στιγμή που η πρακτική του επικαιρότητα είχε ήδη μπει στην ημερήσια διάταξη της ιστορίας. Σε μια στιγμή όπου, σύμφωνα με τα λόγια του Μαρξ, δεν εμφανίζεται μέσα στην αθλιότητα του προλεταριάτου μόνο η ίδια η αθλιότητα, αλλά η επαναστατική του πλευρά «που θα ανατρέψει την παλιά κοινωνία». Φυσικά, και τότε ήταν σίγουρα αναγκαία η τολμηρή θεώρηση από τη μεγαλοφυΐα (του Λένιν) για να γίνει αντιληπτή η επικαιρότητα της προλεταριακής επανάστασης. Γιατί αυτή η επανάσταση δεν είναι ορατή για τον κοινό θνητό παρά μόνο όταν οι μάζες των εργατών μάχονται ήδη στα οδοφράγματα. Και ούτε και τότε, αφού οι κοινοί θνητοί έχουν διαπαιδαγωγηθεί με μια χυδαία μαρξιστική παιδεία. Γιατί τα θεμέλια της αστικής κοινωνίας φαίνονται στα μάτια του χυδαίου μαρξιστή τόσο ακλόνητα, που ακόμα και την ώρα του πιο εξόφθαλμου κλονισμού τους, δεν εύχεται παρά την επιστροφή στην «ομαλή» κατάσταση. Δεν βλέπει τις κρίσεις της παρά μόνο σαν περαστικά επεισόδια και θεωρεί, ακόμα και σε τέτοιες εποχές, τον αγώνα σαν τον αδικαιολόγητο ξεσηκωμό κάποιων επιπόλαιων ενάντια στον, παρόλα αυτά, ακατανίκητο καπιταλισμό». (Γκ. Λούκατς, Η Σκέψη του Λένιν – Η Επικαιρότητα της Επανάστασης (μτφ. Στ. Σφακιανούδης, Σύγχρονη Εποχή 1990).
Για τον Λούκατς, η διεθνής επανάσταση της εργατικής τάξης ήταν ζωτικής σημασίας και μια πάντα παρούσα δυνατότητα, απέναντι στην οποία θα κριθούν όλες οι πολιτικές πράξεις. Δεν ήταν αναπόφευκτη. Μπορεί να μη γινόταν ποτέ. Μπορεί να ήταν ακόμη πολύ μακριά. Η ουσία, ωστόσο, ήταν ότι η παλιά τάξη εμπεριείχε τη πάντα παρούσα δυνατότητα της επανάστασης και ότι αυτή ήταν η μόνη πειστική λύση για τα δεινά της ανθρωπότητας.
Και η τελική ήττα του επαναστατικού κύματος των ετών 1917-23 δεν αλλάζει την ουσία της άποψης του Λούκατς. Αντίθετα, την επιβεβαιώνει μέσα από τη βαρβαρότητα του Στάλινγκραντ, του Άουσβιτς και της Χιροσίμα.
Όπως γνωρίζουμε όλοι- ακόμη κι εμείς οι άθεοι κομμουνιστές – σύμφωνα με τις γραφές της χριστιανικής θρησκείας το τέλος του κόσμου θα επέλθει με την Αποκάλυψη – και με τους 4 καβαλάρηδες της: την Κατάκτηση, τον Πόλεμο, τον Λιμό και τον Θάνατο.
Και, όντως, οι προοπτικές της ανθρωπότητας δείχνουν να είναι αποκαλυπτικές. Ο νεοφιλελεύθερος καπιταλισμός ανέπτυξε τις παραγωγικές δυνάμεις της παγκόσμιας οικονομίας σε ασύλληπτο βαθμό. Αλλά οι δυνάμεις αυτές δεν υπόκεινται σε δημοκρατικό έλεγχο και ορθολογικό σχεδιασμό. Καθοδηγούνται από τις οικονομικές και στρατιωτικές επιταγές για συσσώρευση κεφαλαίου. Κατά συνέπεια, αντί να απελευθερώσουν το σύνολο της ανθρωπότητας από τις υλικές ανάγκες, την απειλούν με το αντίθετο: την καταστροφή του βιομηχανικού πολιτισμού.
Η άγνοια, η απληστία και η ανευθυνότητα της κεφαλαιοκρατικής τάξης έχει τις ρίζες της στον ανορθολογισμό του συστήματος. Η κλιματική καταστροφή, η οικονομική ύφεση και οι ιμπεριαλιστικοί πόλεμοι οφείλονται στην παράνοια των αγορών: στον τυφλό οικονομικό και στρατιωτικό ανταγωνισμό που κινεί τα κράτη-έθνη και τις πολυεθνικές του νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού. Το σύστημα είναι βαθιά άρρωστο και καταστροφικό. Και μας έχει οδηγήσει στην άβυσσο της χειρότερης ίσως κρίσης που βίωσε η ανθρώπινη ιστορία.
Αλλά οι γραφές των χριστιανών έχουν και έναν άλλο μύθο που αντιμάχεται αυτόν των 4 αποκαλυπτικών καβαλάρηδων. Αυτόν του Ιωβηλαίου Έτους. Εδώ έχουμε εκδίωξη των φοροσυλλεκτών και των γαιοκτημόνων και απελευθέρωση των σκλάβων και των εργατών. Αναδιανομή της γης σε αυτούς που τη δουλεύουν. Και απαρχή μιας νέας εποχής ελευθερίας και αφθονίας.
Για να έχουμε ένα Ιωβηλαίο και όχι Αποκαλυπτικό 21ο αιώνα, τρία πράγματα απαιτούνται:
1. Κατανόηση του ότι απαιτείται αλλαγή του συστήματος. Διαμαρτυρίες, αγώνες και διαδηλώσεις σε παγκόσμιο επίπεδο.
2. Κατανόηση της κεντρικής θέσης που έχει η εργατική τάξη σε κάθε σοβαρή στρατηγική για συστημική αλλαγή. Μόνο με κινητοποίηση της πλειοψηφίας των εργαζόμενων ανθρώπων είναι δυνατή η νίκη επί του επιχειρηματικού κεφαλαίου και των εθνών – κρατών.
3. Οργάνωση των επαναστατών σε κατάλληλα δίκτυα ικανά να οργανώσουν με τη σειρά τους τη μαζική αντίσταση από τα κάτω και να μετασχηματίσουν το θυμό σε επαναστατική ενέργεια που θα συμπαρασύρει τον παλιό κόσμο και θα οδηγήσει σε ένα καινούργιο.
Ο καινούργιος αυτός κόσμος αποτελεί πλέον ιστορική αναγκαιότητα. Και είναι δυνατό να επιτευχθεί. Υπό την έννοια αυτή, η επανάσταση είναι επίκαιρη.
Αλλά δεν είναι βέβαιη. Χρειάζεται αγώνας. Η επιτυχία της εξαρτάται από τι θα κάνουμε όλοι εμείς. Το ιστορικό στοίχημα είναι μεγαλύτερο από κάθε άλλη φορά.
Σύντροφοι και συντρόφισσες, σας ευχαριστώ για την ψήφο σας
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου