Ακόμη και τα καλά νέα είναι κακά...

ΥΠΑΡΧΟΥΝ συνεχείς ενδείξεις σήμερα, ότι η πρόσφατη ηρεμία της αγοράς στην Ευρώπη δεν αποτελεί απόδειξη ότι η κρίση τελείωσε. Ας αρχίσουμε με αυτό το άρθρο από το πρακτορείο Reuters, με τον ενθαρρυντικό τίτλο «Η Ευρωζώνη παρουσιάζει περαιτέρω σημάδια ανάκαμψης». Υπέροχα! Μόνο που...

Ο σύνθετος δείκτης PMI της Markit που αποτελεί καλή ένδειξη της οικονομικής ανάπτυξης, όντας βασισμένος στην επιχειρηματική δραστηριότητα χιλιάδων επιχειρήσεων, αυξήθηκε τον Ιανουάριο στην υψηλότερη τιμή του εδώ και 10 μήνες, αυτή του 48,6 από 47,2 το Δεκέμβριο – μία βελτίωση σε σχέση με την προκαταρκτική ανάγνωση του 48,2. Ενώ η τιμή αυτή παραμένει κάτω από το 50, το οποίο διαχωρίζει την ανάπτυξη από τη συρρίκνωση, έχει αυξηθεί για τρίτο συνεχόμενο μήνα.

Τα καλά νέα, με άλλα λόγια, είναι ότι η οικονομία της ευρωζώνης συνεχίζει να συρρικνώνεται, αλλά με βραδύτερο ρυθμό. Εξετάζοντας εις βάθος τα στοιχεία, είναι ξεκάθαρο ότι υπάρχουν ορισμένα πραγματικά καλά νέα. Η Γερμανική δραστηριότητα παρουσίασε ουσιαστική επέκταση τον Ιανουάριο και η συρρίκνωση στην Ισπανία έχει επιβραδυνθεί δραματικά από τα τέλη του περασμένου έτους. Ωστόσο η Ιταλία είναι απλά στάσιμη, και η ύφεση στη Γαλλία –τη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης- βαθαίνει όλο και γρηγορότερα, κάτι που αποτελεί κάθε άλλο παρά ενθαρρυντικό σημάδι.  

Οι κινήσεις στις αποδόσεις των ομολόγων συνεισφέρουν κι αυτές στην ανησυχητική Γαλλική εικόνα. Όταν οι αγορές κινούνται προς μία πιο «ριψοκίνδυνη» θέση, οι Γαλλικές αποδόσεις ανεβαίνουν. Τα γερμανικά ομόλογα κάνουν το ίδιο, αλλά η εικόνα του χρέους της Γερμανίας είναι λιγότερο ανησυχητική και η οικονομία της πιο ισχυρή. Η υπερβολική αισιοδοξία στην Ευρώπη θα μπορούσε να μετατοπίσει τη Γαλλία σε περιφερειακή θέση.

Ανησυχία έχει προκληθεί στη Γαλλία και από τον αντίκτυπο των πιο ήρεμων χρηματοπιστωτικών αγορών στο ευρώ. Ο πανικός στην ευρωζώνη επέφερε μία χρήσιμη παρενέργεια: το ευρώ υποχώρησε σε σχέση με άλλα μεγάλα νομίσματα, παρέχοντας ώθηση στους εξαγωγείς και άνοδο στην εξωτερική ζήτηση για τις απελπισμένες οικονομίες του ενιαίου νομίσματος. Όσο ο φόβος για την κρίση υποχωρεί, τόσο ανεβαίνει το ευρώ, πολύ περισσότερο αφού η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ενδιαφέρεται σαφώς λιγότερο για την καταπολέμηση της αργής ανάπτυξης και της υψηλής ανεργίας από ότι οι κεντρικές τράπεζες στην Αμερική, τη Βρετανία και την Ιαπωνία. Η γαλλική εγχώρια οικονομία συρρικνώνεται· Αν η εμπιστοσύνη της αγοράς εξασθενίσει περαιτέρω, η γαλλική κυβέρνηση μπορεί να μετατοπιστεί από τη σταδιακή λιτότητα σε λιτότητα «κραχ», επιδεινώνοντας κι άλλο την κατάσταση. Σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα, η Γαλλία έχει γίνει λιγότερο ανταγωνιστική σε σχέση με τους εμπορικούς εταίρους της στην ευρωζώνη· στην αρχή της κρίσης, το κόστος εργασίας ανά μονάδα στη Γαλλία, ήταν πολύ χαμηλότερο από ότι στην περιφέρεια, αλλά από τότε έχει ανέβει ενώ η υψηλή ανεργία έχει συρρικνώσει τους μισθούς οπουδήποτε αλλού. Αν το εκτός ευρωζώνης εμπόριο δεν μπορεί να βοηθήσει την οικονομία, τότε η αύξηση της ανεργίας είναι αναπόφευκτη. Αυτός είναι και ο κύριος λόγος για τον οποίο ο Φρανσουά Ολλάντ κρούει τον κώδωνα του κινδύνου σχετικά με τη δύναμη του ευρώ και καλεί για πολιτική συναλλαγματικών ισοτιμιών. Ουσιαστικά, καμία από τις βελτιώσεις της περασμένης χρονιάς στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών της ευρωζώνης δε μπορεί να αποδοθεί στη Γαλλία. 

Εν τω μεταξύ, σίγουρα δεν βοηθά κανέναν το γεγονός ότι η Γερμανική οικονομική ισχύς δε μεταφράζεται καθόλου σε εγχώριες αγορές. Οι αγορές λιανικής συνέχιζαν να συρρικνώνονται ραγδαία το Δεκέμβριο, και οι γερμανικές πωλήσεις δεν αποτέλεσαν εξαίρεση. Επειδή η διαδικασία προσαρμογής της ευρωζώνης οδηγείται από το μηχανισμό της υψηλής ανεργίας που οδηγεί σε μείωση μισθών και συμπίεση των εισαγωγών, η «επιτυχημένη» προσαρμογή σε ένα τμήμα της ευρωζώνης αυτόματα μεταφράζεται σε περισσότερες δυσκολίες για κάποιο άλλο τμήμα της. Υπάρχει και μία άλλη οδός προς την επιτυχία. Η ΕΚΤ θα μπορούσε να διευκολύνει τα πράγματα, επιτρέποντας στην γερμανική οικονομία να «τρέξει» πιο επιθετικά (διευκολύνοντας έτσι την εσωτερική προσαρμογή της ζώνης του ευρώ) και συμβάλλοντας στη μείωση των ανοδικών πιέσεων του ευρώ (διατηρώντας έτσι την υποστήριξη της εξωτερικής ζήτησης).

Αντ’ αυτού, η ΕΚΤ κοντοστέκεται, ενώ η ύφεση κι ο πληθωρισμός συνεχίζουν την πορεία τους. Ίσως τελικά η ευρωζώνη να μην διαλυθεί από την πίεση. Αλλά ο κίνδυνος κατάρρευσης είναι πολύ μεγαλύτερος από ό,τι θα έπρεπε.

Πηγή: Sofokleous10