Τι Πιστεύω αλλά δεν μπορώ να Αποδείξω (2)

Martin Rees, καθηγητής κοσμολογίας και αστροφυσικής στο Trinity College του Cambridge (Μόνο έξι αριθμοί)

Πιστεύω ότι η νοήμων ζωή, προς το παρόν γνωστή μόνο στη Γη, υπάρχει σε ολόκληρο το γαλαξία μας αλλά και πέρα από αυτόν – στην ουσία, η πολυπλοκότητα βρίσκεται στα γεννοφάσκια της. Ακόμη και αν οι έρευνες που διεξάγει το SETI (Ινστιτούτο Αναζήτησης Εξωγήινης Ευφυΐας) δεν οδηγήσουν πουθενά, αυτό δεν θα σημαίνει ότι η ζωή θα περάσει στο κοσμικό παρασκήνιο. Αντίθετα, μπορεί να λειτουργήσει ως προωθητικό της αυτοεκτίμησης μας. Η ζωή στη γη και το πεπρωμένο της μπορεί να ειδωθούν ως ένα ζήτημα κοσμικής σημασίας. Ακόμη και η νοημοσύνη είναι αποκλειστικά γήινη ιδιότητα, υπάρχει αρκετός χρόνος μπροστά ώστε αυτή να απλωθεί σε όλο το γαλαξία και να εξελιχθεί σε μια τόσο μεγάλη πολυπλοκότητα, πολύ πέρα από τα όρια αντίληψής μας.

Υπάρχει μια άρρητη τάση να φανταζόμαστε ότι οι άνθρωποι θα είμαστε παρόντες όταν σε 6 δις χρόνια ο ήλιος θα εξαντλήσει τα αποθέματά του και θα σβήσει. Αλλά οι μορφές ζωής και νοημοσύνης που θα έχουν προκύψει έως τότε θα είναι τόσο διαφορετικές από εμάς όσο εμείς από τα βακτήρια. Στο συμπέρασμα αυτό καταλήγουμε ακόμη και αν ο ρυθμός με τον οποίο θα δημιουργούνται καινούργια είδη κατά τη μελλοντική εξέλιξη παραμείνει ο ίδιος με αυτόν των τελευταίων 3,5-4 δις χρόνων. Αλλά η μετανθρώπινη εξέλιξη (των οργανικών αλλά και των τεχνητών ειδών) θα προχωρήσει πολύ πιο γρήγορα από τις αλλαγές που οδήγησαν στην εμφάνιση του ανθρώπου αφού θα καθοδηγείται από την ευφυΐα και όχι από τη σταδιακή δαρβινική φυσική επιλογή. Οι αλλαγές θα επιταχυνθούν δραστικά κατά τον τρέχοντα αιώνα – μέσω σχεδιασμένων γενετικών τροποποιήσεων, στοχευμένων φαρμάκων και, ίσως, εγκεφαλικών σιλικονούχων εμφυτευμάτων. Σε λίγους αιώνες από τώρα, η ανθρωπότητα μπορεί να μην απαντά ως ένα απλό είδος, ειδικά εάν ως τότε έχουν εγκαθιδρυθεί κοινότητες μακριά από τη Γη.

Αλλά μερικοί αιώνες δεν είναι παρά ένα εκατομμυριοστό της μελλοντικής ζωής του ήλιου – να μην πούμε για το σύμπαν που έχει πολύ μακρύτερο μέλλον. Το απώτερο μέλλον είναι αντικείμενο της επιστημονικής φαντασίας και μόνο. Προχωρημένες ευφυΐες μετά από δις χρόνια μπορεί να έχουν δημιουργήσει καινούργια σύμπαντα. Πιθανόν θα είναι σε θέση να επιλέξουν τους φυσικούς νόμους που θα κυριαρχούν στα δημιουργήματά τους. Πιθανόν να έχουν αναπτύξει την υπολογιστική ικανότητα να προσομοιώνουν το σύμπαν ως πολυπλοκότητα τέτοια, όμοια με αυτήν με την οποία εμείς αντιλαμβανόμαστε τώρα τον εαυτό μας.

Το πιστεύω μου μπορεί να παραμείνει αναπόδειχτο για δις χρόνια. Μπορεί και να διαψευστεί σύντομα – αν εμείς ή οι άμεσοι μετανθρώπινοι απόγονοί μας, για παράδειγμα, μπορέσουν και αναπτύξουν θεωρίες που θα αποκαλύπτουν εγγενείς περιορισμούς της πολυπλοκότητας. Αλλά είναι ένα υποκατάστατο της θρησκευτικής πίστης και ελπίζω να είναι αληθινό.