Μέσα στο θόρυβο για τα φάρμακα, θυμήθηκα ένα βιβλιαράκι πού ‘χα διαβάσει πριν καμιά 10αριά χρόνια. Πρόκειται για το «The truth about the drug companies» της Marcia Angell (ΜΑ).
Οι αμφιβολίες απέναντι σε τέτοιου είδους τίτλους εξαφανίστηκε όταν πληροφορήθηκα ότι η ΜΑ ήταν μια από τις ηγετικές φυσιογνωμίες του αμερικανικού ιατρικού χώρου, πρώτη γυναίκα υπεύθυνη έκδοσης – αρχισυντάκτρια του New England Journal of Medicine, από τις κορυφαίες στον κόσμο ιατρικές επιθεωρήσεις (impact factor=51,7)
Η ΜΑ ήταν ιδιαίτερα κριτική απέναντι στη φαρμακοβιομηχανία (ΦΜΒ). Δείχνοντας πολλά σημεία της γύμνιας του βασιλιά, μας πληροφόρησε ότι, αντίθετα από τους ισχυρισμούς της, η ΦΜΒ ανακαλύπτει πολύ λίγα πρωτότυπα και καινοτόμα φάρμακα και ξοδεύει για έρευνα λιγότερα από τα μισά αυτών που ξοδεύει για διοίκηση, διαφήμιση και προώθηση.
Επίσης έχει τα μεγαλύτερα περιθώρια κέρδους από κάθε άλλη βιομηχανία του Fortune 500.
Μας πληροφορεί επίσης ότι το μεγαλύτερο μέρος των προσπαθειών της καταναλώνεται στην παραγωγή ακριβότερων εκδόσεων των υπαρχόντων φαρμάκων (τα λεγόμενα “me-too” φάρμακα) και στο να πείσουν το κοινό να τα πάρει.
Όπως και για την ισχύ που έχει να παραμερίζει όποιο εμπόδιο σταθεί στο διάβα της, είτε αυτό είναι το Κονγκρέσο, είτε η FDA, είτε διάφοροι γιατροί και ιατρικοί σύλλογοι. Ένα παράδειγμα του τρόπου λειτουργίας της διαδικασίας Έρευνας και Ανάπτυξης (R&D) καινοτόμων φαρμάκων είναι το AZT (ζιδοβουδίνη (zidovudine)), το πρώτο φάρμακο που χρησιμοποιήθηκε κατά του HIV/AIDS.
Παρασκευάστηκε από την εταιρία Burroughs Wellcome και εμφανίστηκε στην αγορά με το εμπορικό όνομα «Retrovit». Η εταρία εξαγοράστηκε αργότερα από την GlaxoSmithKline. Τα κέρδη για την Burroughs Wellcome αρχικά και την GlaxoSmithKline αργότερα ήταν εντυπωσιακά. Μόνο που το μεγαλύτερο μέρος της δουλειάς R&D είχε γίνει σε κυβερνητικά και πανεπιστημιακά εργαστήρια.
Ας θυμηθούμε την ιστορία του AIDS.
Πρωτοεμφανίστηκε στη σκηνή του ανθρώπινου δράματος το 1981 με τη δημοσίευση τριών εργασιών στο New England Journal of Medicine πάνω σε ομάδες γκέι ανδρών από το Λος Άντζελες και τη Ν Υόρκη που είχαν πεθάνει από εκτεταμένες λοιμώξεις. Το ανοσιοποιητικό τους σύστημα ήταν διαλυμένο αλλά κανείς δεν μπορούσε να πει γιατί. Το μυστήριο αυτό έγινε παγκοσμίως γνωστό και οι προσπάθειες επίλυσής του εντατικοποιήθηκαν. Οι υποθέσεις ποίκιλαν από μολυσμένα ναρκωτικά έως τοξίνες από άγνωστα μανιτάρια τη Αϊτής. Και μέσα σε δυο χρόνια η απάντηση είχε δοθεί: ρετροϊός, ιός του RNA.
Μια εικοσαετία πριν, το 1964, οι ερευνητές του Michigan Cancer Foundation είχαν συνθέσει το μόριο AZT και το δοκίμαζαν σε διάφορες μορφές καρκίνου.
Δεν έδειξε κάτι το ιδιαίτερο, αν και ερευνητές σε ένα γερμανικό εργαστήριο παρατήρησαν ότι ήταν δραστικό σε μολυσματικούς ιούς ποντικιών. Η Burroughs Wellcome αγόρασε τα δικαιώματα για πιθανή χρήση του AZT κατά του έρπητα.
Το 1983, αμέσως μετά την ανακάλυψη της αιτίας του AIDS, ο Samuel Broder, τότε επικεφαλής του National Cancer Institute, δημιούργησε μια ερευνητική ομάδα με στόχο την δοκιμή διαφόρων αντιϊκών παρασκευασμάτων από όλο τον κόσμο.
Μέσα στα πολλά που δοκιμάστηκαν ήταν και το AZT.
To 1985, η ομάδα του NCI σε συνεργασία με ερευνητές από το Duke University, βρήκε ότι το ΑΖΤ ήταν δραστικό κατά του ιού, τόσο σε δοκιμαστικούς σωλήνες όσο και σε ορισμένες πρώιμες κλινικές μελέτες.
Αμέσως η Burroughs Wellcome πατεντάρισε το φάρμακο για την αντιμετώπιση του AIDS και μετά από ένα ολιγόμηνο διάστημα περαιτέρω έλεγχων/δοκιμών, το 1987, πήρε την έγκριση από τη Food and Drug Administration (FDA).
Το γεγονός ήταν μια αποκάλυψη στα ιατρικά χρονικά.
Μέσα σε διάστημα έξι χρόνων από τις πρώτες αναφορές σε μια νέα αρρώστεια και στις πιθανές αιτίες της, το φάρμακο είχε βρεθεί και ήταν έτοιμο για την αγορά. Μια εξαετία όπου ένας μεγάλος αριθμός πανεπιστημιακών και κυβερνητικών εργαστηρίων σε όλον τον κόσμο, έκανε ό,τι καλύτερο μπορούσε για την αντιμετώπιση του άγνωστου ιού. Και στο τέλος αυτής της εξαετίας, όλα τα ευρύματα και η γνώση δίνονται στηνBurroughs Wellcome για περαιτέρω ανάπτυξη, παρασκευή και διανομή.
Και όπως συνηθίζεται σε αυτές τις περιπώσεις, η εταιρία πήγε να βγάλει ξύγκι από τη μύγα. Διεκδίκησε πολύ περισσότερα από όσα είχε προσφέρει στην όλη ερευνητική πορεία με (προφανή) στόχο τη δικαιολόγηση των αστρονομικών τιμών που χρέωνε.
Μια επιστολή του CEO της Burroughs Wellcome στους New York Times, γεμάτη αυτοθαυμασμό και «αυτό-συγχαρητήρια», εξόργισε τον Samuel Broder και τους συνεργάτες του. Η απάντησή τους ήταν χαρακτηριστική:
«Η εταιρία δεν ανέπτυξε, ούτε παρείχε την πρώτη εφαρμογή για τον έλεγχο της αποτελεσματικότητας του AZT, ούτε έδωσε κάποια μέθοδο έρευσης της βέλτιστης δοσολογίας. Ακόμη περισσότερο δεν ήταν η πρώτη που δοκίμασε το ΑΖΤ σε ασθενείς με AIDS ούτε ήταν αυτή που έκανε τις πρώτες κλινικές – φαρμακολογικές μελέτες. Όπως δεν ήταν αυτή που έκανε τις απαραίτητες ανοσιολογικές και ιολογικές μελέτες. Όλα αυτά έγιναν από τους ερευνητές του NCI και του Duke University».
Και προσέθεταν: «Στην πραγματικότητα ένας από τους κύριους ανασταλτικούς παράγοντες της όλης ερευνητικής διαδικασίας ήταν η ίδια η Burroughs Wellcome. Η οποία αρνήθηκε να παραλάβει δείγματα από ασθενείς και να εργαστεί πάνω σε δείγματα ζώντος ιού»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου