ΤΟ ΤΟΥΝΕΛ ΤΟΥ ΕΡΩΤΑ

Vagina: A New Biography. By Naomi Wolf. Ecco; 400 pages; $27.99. Virago; £12.99. Buy from Amazon.com

Δημοσιεύτηκε στον Economist, Sep 8th 2012. (μτφ proletariates)

Για τον Σέξπηρ ήταν ένας «απεχθής, σκοτεινός, αιμοβόρος λάκκος». Για τον Χέρι Μίλερ, «αυτό το θαμνώδες αιδοίο». Αυτό το πράγμα ανάμεσα στα πόδια της γυναίκας ήταν για τους Κινέζους Ταοϊστές η «Είσοδος του Παραδείσου», το «βρωμόμουνο» ή κάτι ακόμη χειρότερο στη σύγχρονη σλάνγκ.

Κάθε όρος είναι ένα πολιτισμικό Rorschach τεστ, γράφει η Naomi Wolf, που μεταφέρει ένα μίγμα άγχους και πόθου για το γυναικείο φύλλο και δείχνει τον τρόπο που οι γυναίκες βλέπουν τους εαυτούς τους. Το πρόβλημα, υποστηρίζει στο νέο της βιβλίο «Το Αιδοίο: Μια Νέα Βιογραφία», είναι ότι δεκαετίες μετά την αποκαλούμενη σεξουαλική απελευθέρωση, «το αιδοίο δεν είναι και τόσο ελεύθερο στη Δύση όπως έχουμε την τάση να πιστεύουμε».

Πεπειραμένη προβοκάτορας, η κα. Wolf δεν αρκείται ποτέ στο να γράψει απλά ένα βιβλίο. Στόχος της είναι η επιστράτευση και η αποκάλυψη των αδικιών που σχετίζονται με τη γυναίκα και τη σύγχρονη ζωή. Έτσι στο «Αιδοίο», μια φιλόδοξη και εκτεταμένη θρηνωδία για το γυναικείο σεξουαλικό όργανο, υποστηρίζει ότι το τελευταίο είναι και «σοβαρό παρεξηγημένο» και μη σεβαστό. Για να το τεκμηριώσει, υποδεικνύει την εκτεταμένη δυσφορία των Δυτικών γυναικών του, οι οποίες διαμαρτύρονται για εξασθένηση της λίμπιντο και ανικανότητα οργασμού παρά την πληθώρα ευκαιριών. Το πρόβλημα, γράφει, δεν είναι μόνο ότι η κοινή πεποίθηση για την γυναικεία σεξουαλικότητα είναι «δραματικά αναχρονιστική» αλλά και το ότι οι ανάγκες των γυναικών είναι πολύ διαφορετικές από αυτές των ανδρών.

Το «ταξίδι» της κα. Wolf προς την καλύτερη κατανόηση του γυναικείου κορμιού, ξεκίνησε όταν ανακάλυψε κάποιο πρόβλημα με τους δικούς της οργασμούς. Ήταν ακόμη καλοί αλλά, κατά κάποιο τρόπο, είχαν λιγότερο νόημα – αναφέρει ότι έβλεπε λιγότερα χρώματα και αισθανόταν λιγότερες διαστάσεις. Έμαθε ότι το δίκτυο του γυναικείου πυελικού εδάφους είναι εξαιρετικά περίπλοκο. Πολύ περισσότερο από το αντρικό. Το κύκλωμα μυών και νεύρων που συνδέει την κλειτορίδα, το στόμιο του κόλπου και τον κυρίως κόλπο με το νωτιαίο μυελό – κι από εκεί με τον εγκέφαλο – είναι ξεχωριστό για κάθε γυναίκα. Και αυτό σημαίνει ότι οι γυναίκες ηδονίζονται με διαφορετικούς τρόπους, σε αντίθεση με τη μεγάλη αυτή ιστορία των θεωριών περί κολπικού και κλειτοριδικού οργασμού (ο κόλπος έλεγε ο Φρόιντ, η κλειτορίδα οι φεμινίστριες της δεκαετίας του 1970.

Η μόδα σήμερα είναι να υποστηρίζονται θεωρίες της ανθρώπινης συμπεριφοράς με ολίγη νευροεπιστήμη και η κα Wolf την ακολουθεί. Η νέα αυτή «επιστήμη» την οδηγεί σε μερικές επιπόλαιες αποκαλύψεις, όπως ότι «η ντοπαμίνη είναι το απόλυτο φεμινιστικό χημικό του γυναίκειου εγκεφάλου». Όταν απελευθερώνεται κατά τη διάρκεια του σεξ κάνει τις γυναίκες να αισθάνονται πιο σίγουρες και δημιουργικές. Μετά από συζητήσεις που είχε με γυναικολόγους, επιστήμονες, ταντρικούς θεραπευτές και άλλες γυναίκες, κατέληξε στο ότι υπάρχει μια στενή σύνδεση μεταξύ εγκεφάλου – αιδοίου. Το «καλά δουλεμένο αιδοίο», γράφει η κα. Wolf, «είναι ένα μέσο που απελευθερώνει στο γυναικείο εγκέφαλο αυτό που χωρίς υπερβολή μπορεί να χαρακτηριστεί ως η χημική ουσία του νοήματος της ζωής».

Το βιβλίο είναι πότε διασκεδαστικό και πότε αποκρουστικό, με μια γλώσσα που τείνει προς το εκκεντρικό («Το αιδοίο μπορεί να είναι μια τρύπα. Αλλά, αν κατανοηθεί σωστά, είναι μια τρύπα με σχήμα Θεάς»). Η κα. Wolf έχει τη συνήθεια να ξεχειλώνει διάφορες θέσεις πέρα από το κρίσιμο σημείο ισχύος τους – όπως η θεωρία της, ότι οι γυναίκες είναι πιο επιρρεπείς από τους άνδρες προς το μυστικισμό, λόγω του γεγονότος ότι παράγουν περισσότερη ντοπαμίνη κατά τη διάρκεια του σεξ. Μερικές γυναίκες μπορεί να φρικάρουν με την ιδέα ότι «εθίζονται πιο εύκολα στον έρωτα και στο καλό σεξ» από τους άντρες. Όπως και κάποιοι άνδρες μπορεί επίσης να φρικάρουν με την προτεινόμενη από την κα Wolf λύση στα προβλήματα αυτής της σεξουαλικά αγχώδους εποχής: «μια ριζική αλλαγή στον τρόπο συμπεριφοράς των ανδρών όταν βρίσκονται στο κρεβάτι με μια γυναίκα».

Υπάρχουν όμως και μερικές ιδέες που αξίζει να διασωθούν. Για τη στιγμή που ένας πολιτικός λέει παράλογα πράγματα σχετικά με τις φυσικές άμυνες της γυναίκας απέναντι στον «έννομο βιασμό», η κα Wolf προσφέρει μερικές χρήσιμες και συχνά ενοχλητικές βασικές πληροφορίες για το πως το αιδοίο έχει υπάρξει ως ιδεολογικό πεδίο μάχης μέσα στην ιστορία. Από τις πρώιμες Χριστιανικές απόψεις για «ένα ναό κτισμένο πάνω σε έναν οχετό», στις πιο πρόσφατες αναγκαστικές εξετάσεις που υποβάλλονταν οι διαδηλώτριες στην Αίγυπτο κατά την Αραβική άνοιξη, το αιδοίο υπήρξε στόχος όλων των άγαρμπων ιδεών σχετικά με τη θέση της γυναίκας στον κόσμο. Σίγουρα υπάρχει χώρος και για μερικές από τις θεωρίες της κας Wolf σχετικά με τη σημασία του ως τόπου της ηδονής.